Trong những năm gần đây, sự hỗ trợ dành cho khởi nghiệp đã gia tăng đáng kể tại các tỉnh, thành trên cả nước, thể hiện sự đồng thuận mạnh mẽ của địa phương với chương trình đổi mới sáng tạo quốc gia. Tính đến thời điểm hiện tại, 60/63 tỉnh, thành phố đã ban hành chương trình hoặc kế hoạch hành động nhằm thúc đẩy phát triển khởi nghiệp, trong đó 40 địa phương đã ban hành nghị quyết quy định cụ thể về cơ chế tài chính và mức chi cho các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp.
Sự tham gia ngày càng tăng của địa phương trong phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp
Chính quyền địa phương đã triển khai nhiều sáng kiến để hỗ trợ sự phát triển của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại địa bàn. Các thành phố trọng điểm như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng và Thừa Thiên Huế đã đi đầu trong việc xây dựng các vườn ươm công lập, trung tâm đổi mới sáng tạo và không gian làm việc chung dành cho khởi nghiệp. Những đô thị này tạo ra môi trường thuận lợi với sự hội tụ của hạ tầng đổi mới, khả năng tiếp cận thị trường và nguồn nhân lực.
Các biện pháp hỗ trợ tùy thuộc vào từng địa phương, bao gồm:
- Xây dựng khung pháp lý và chính sách hỗ trợ mang tính địa phương hóa.
- Chương trình nâng cao năng lực cho các chủ thể trong hệ sinh thái như vườn ươm, tổ chức tăng tốc và nhà sáng lập.
- Hỗ trợ tài chính và tư vấn cho các startup và tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp.
- Chương trình kết nối khởi nghiệp, các chuyến đi xúc tiến thương mại và học tập ở nước ngoài.
- Tổ chức các ngày hội khởi nghiệp, cuộc thi và sự kiện trình diễn ở cấp địa phương và vùng.
Những sáng kiến này đóng vai trò thiết yếu trong việc ươm mầm cho các startup giai đoạn đầu, đặc biệt tại các tỉnh còn non trẻ về năng lực đổi mới sáng tạo.
Chênh lệch vùng miền trong phát triển khởi nghiệp
Mặc dù đã có những tiến bộ tích cực, sự phân bố các startup trên toàn quốc vẫn còn mất cân đối. Theo các báo cáo cấp tỉnh gần đây, phần lớn startup tập trung ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và Hải Phòng. Vì vậy, khu vực Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ chiếm tỷ trọng hoạt động khởi nghiệp lớn nhất cả nước.
Ngược lại, khu vực Trung du và miền núi phía Bắc cùng với Tây Nguyên có số lượng startup thấp nhất. Các khu vực này đang đối mặt với nhiều rào cản mang tính hệ thống như hạn chế về tiếp cận vốn, thiếu hụt nhân lực chất lượng cao và cơ sở hạ tầng đổi mới sáng tạo còn yếu, cản trở khả năng xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp năng động.
Sự phân bố không đồng đều của dịch vụ ươm tạo và tăng tốc
Sự tập trung của hoạt động đổi mới sáng tạo tại các thành phố lớn còn thể hiện qua sự phân bố của các tổ chức ươm tạo và tăng tốc khởi nghiệp. Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng hiện là nơi đặt phần lớn các vườn ươm, chương trình tăng tốc và trung tâm đổi mới sáng tạo. Đây là các nền tảng quan trọng cung cấp cố vấn chuyên sâu, chương trình hỗ trợ có cấu trúc và mạng lưới kết nối với nhà đầu tư, đối tác trong và ngoài nước.
Sự hiện diện của các cố vấn giàu kinh nghiệm, mô hình hỗ trợ được thiết kế bài bản và mạng lưới khởi nghiệp – nhà đầu tư năng động giúp các startup tại đây có lợi thế trong việc tìm kiếm sự phù hợp với thị trường, chiến lược tăng trưởng và con đường vươn ra quốc tế. Tuy nhiên, nhiều địa phương ngoài các trung tâm đổi mới này vẫn thiếu vắng những yếu tố hỗ trợ hệ sinh thái, dẫn đến sự chênh lệch giữa các vùng trong phát triển khởi nghiệp.
Nỗ lực phân cấp trong xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam phản ánh nhận thức ngày càng cao và cam kết của chính quyền địa phương. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những khác biệt lớn về mức độ tập trung startup, nguồn lực sẵn có và hỗ trợ thể chế giữa các vùng miền. Để đảm bảo sự phát triển bao trùm và cân bằng của hệ sinh thái khởi nghiệp, chính sách tương lai cần tập trung vào:
- Mở rộng hạ tầng ươm tạo và tăng tốc đến các khu vực còn thiếu thốn.
- Tăng cường hợp tác liên tỉnh và chia sẻ tri thức.
- Điều chỉnh mô hình hỗ trợ phù hợp với bối cảnh kinh tế đặc thù của từng địa phương.
- Huy động hợp tác công – tư nhằm thu hẹp khoảng cách đổi mới giữa các vùng.
Bằng cách giải quyết những thách thức này, Việt Nam có thể xây dựng một bức tranh đổi mới sáng tạo công bằng hơn, nơi các startup từ mọi tỉnh thành – không chỉ từ các thành phố lớn – đều có cơ hội phát triển và đóng góp vào quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo.
Yêu Cầu Báo Cáo Toàn Diện & Tham Gia Mạng Lưới
Quan tâm đến Báo Cáo Hệ Sinh Thái Khởi Nghiệp Việt Nam 2024? Hãy tham gia mạng lưới của chúng tôi bằng cách yêu cầu:
- Nhận báo cáo toàn diện để có cái nhìn sâu sắc.
- Được liệt kê trong báo cáo 2025 và giới thiệu tác động của bạn.
- Cộng tác trong việc xây dựng báo cáo tiếp theo với những đóng góp từ các chuyên gia.
- Tài trợ cho sự phát triển của báo cáo và nhận sự giới thiệu độc quyền.
Đăng ký trên website chính thức của NSSC để cập nhật thông tin mới nhất về hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.
